10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı
1. Dönem 2. Yazılı Yoklama (Şiir Ünitesi)
A. ŞİİR BİLGİSİ VE ANALİZ
SORU 1: İslamiyet öncesi Türk şiiri nazım biçimlerinden "Koşuk" ile "Sagu"yu aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız. (15 Puan)
| ÖZELLİK | KOŞUK | SAGU |
| Konu | ||
| Söylendiği Tören | ||
| Halk Ed. Karşılığı |
SORU 2: Aşağıdaki dörtlük Geçiş Dönemi eserlerinden birinden alınmıştır. Hangi eserden alındığını ve bu eserin yazarını gerekçesiyle yazınız. (10 Puan)
Okuyana kutlu olsun ve elinden tutsun.
Ben sözümü söyledim ve kitabı yazdım,
Uzanıp iki dünyayı tutan bir eldir bu sözüm."
Eserin Adı: ...........................................................
Yazarı: ...........................................................
Gerekçe/Özellik: ............................................................................................................
SORU 3: Aşağıdaki şiiri inceleyerek nazım biçimini ve bu biçimin 3 özelliğini yazınız. (15 Puan)
Hasret ettin beni kavim kardaşa,
Sebep gözden akan bu kanlı yaşa,
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm. (Karacaoğlan)
Nazım Biçimi: ...............................
Özellik 1: ....................................................
Özellik 2: ....................................................
Özellik 3: ....................................................
SORU 4: "Divan-ı Lügati't Türk" adlı eserin yazılış amacını ve Türk kültürü açısından önemini kısaca açıklayınız. (10 Puan)
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
SORU 5: Dini-Tasavvufi Halk Şiiri nazım türlerinden "İlahi" ve "Nefes"i kısaca tanımlayınız. (10 Puan)
İlahi: ....................................................................................................................................
Nefes: ...................................................................................................................................
B. DİL BİLGİSİ (İSİM TAMLAMALARI)
SORU 6: Aşağıdaki metinde geçen isim tamlamalarını bularak türlerini (Belirtili, Belirtisiz, Zincirleme) karşılarına yazınız. En az 4 tane bulunuz. (20 Puan)
- ...................................................... (Türü: ......................................................)
- ...................................................... (Türü: ......................................................)
- ...................................................... (Türü: ......................................................)
- ...................................................... (Türü: ......................................................)
C. YAZMA
SORU 7: "Sevgi" veya "Özlem" temasını işleyen, 11'li hece ölçüsüyle yazılmış, en az iki dörtlükten oluşan bir şiir (Koşma) yazınız. (Kafiye ve redif kullanmaya dikkat ediniz).
🔑 CEVAP ANAHTARI
1. Soru:
Koşuk: Aşk, doğa, yiğitlik / Sığır, Şölen / Koşma
Sagu: Ölüm, yas / Yuğ / Ağıt
2. Soru: Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib). Mutluluk veren bilgi demektir. Mesnevi nazım biçimiyle ve aruzla yazılan ilk eserdir. Alegorik (sembolik) bir eserdir.
3. Soru: Nazım Biçimi: Koşma.
1. 11'li hece ölçüsüyle yazılır.
2. Dörtlüklerle yazılır (aaab/cccb).
3. Aşk, doğa, ayrılık konularını işler.
4. Soru: Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu kanıtlamak için Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. İlk sözlük ve ilk dil bilgisi kitabımızdır.
5. Soru:
İlahi: Allah aşkını anlatan, besteyle söylenen şiirlerdir.
Nefes: Bektaşi şairlerinin yazdığı, vahdet-i vücut inancını anlatan şiirlerdir.
6. Soru:
- Okulun bahçesi (Belirtili İ.T)
- Öğrencilerin sesleri (Belirtili İ.T)
- Türkçe defterinin kapağı (Zincirleme İ.T)
- Ders zili (Belirtisiz İ.T)